Khử khuẩn - Tiệt khuẩn trong việc đảm bảo chất lượng dụng cụ y tế tái sử dụng tại bệnh viện

Khử khuẩn - Tiệt khuẩn trong việc đảm bảo chất lượng dụng cụ y tế tái sử dụng tại bệnh viện
Trong bệnh viện, dụng cụ y tế được chia thành hai loại chính: dụng cụ dùng một lần (chỉ sử dụng một lần rồi bỏ) và dụng cụ tái sử dụng (có thể dùng nhiều lần sau khi được khử trùng.
Quá trình tái sử dụng này nếu không được tuân thủ nghiêm ngặt từ khâu làm sạch đến khâu Khử khuẩn và Tiệt khuẩn đúng, có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến chất lượng thăm khám và điều trị người bệnh của bệnh viện
1. Nguyên tắc khử khuẩn và tiệt khuẩn dụng cụ
- Dụng cụ khi sử dụng cho mỗi người bệnh phải được xử lý thích hợp.
- Dụng cụ sau khi xử lý phải được bảo quản bảo đảm vô khuẩn và an toàn cho đến khi sử dụng.
- Nhân viên y tế phải được huấn luyện và trang bị đầy đủ các phương tiện phòng hộ khi xử lý các dụng cụ.
- Dụng cụ y tế trong các cơ sở KBCB phải được quản lý và xử lý tập trung.
2.Phân loại dụng cụ dựa trên nguy cơ lây nhiễm
Dụng cụ bẩn có thể lây nhiễm mầm bệnh cho bệnh nhân khi được sử dụng trong lâm sàng. Dựa vào nguy cơ lây nhiễm, Spaulding đã đưa ra một hệ thống phân loại dụng cụ nhằm có quy trình tái xử lý phù hợp.
Bảng phân loại thiết bị, dụng cụ theo Spaulding (đã cập nhật)
Nhóm dụng cụ |
Thuật ngữ |
Một số ví dụ |
Quy trình xử lý để tái sử dụng |
Thiết yếu |
Critical |
Dụng cụ phẫu thuật, cấy ghép |
Tiệt khuẩn (bắt buộc) |
Bán thiết yếu |
Semi-critical |
Ống đặt khí quản |
Tiệt khuẩn hoặc khử khuẩn mức độ cao |
Không thiết yếu |
Non-critical |
Máy đo huyết áp |
Khử khuẩn mức độ trung bình hoặc thấp |
- Dụng cụ thiết yếu (Critical) là những dụng cụ được đưa trực tiếp vào máu hoặc tiếp xúc với các mô, khoang vô trùng bên trong cơ thể. Nhóm dụng cụ này bắt buộc phải tiệt khuẩn trước khi tái sử dụng.
- Dụng cụ bán thiết yếu (Semi-critical) là những dụng cụ tiếp xúc với vùng màng nhầy còn nguyên vẹn hoặc vùng da bị tổn thương. Nhóm dụng cụ này khuyến khích nên tiệt khuẩn trước khi tái sử dụng, đối với các dụng cụ thuộc nhóm này nhưng không thể tiệt khuẩn thì có thể sử dụng biện pháp khử khuẩn mức độ cao.
- Dụng cụ không thiết yếu (Non-critical) là những dụng cụ chỉ tiếp xúc với bề mặt da lành. Nhóm dụng cụ này chỉ cần khử khuẩn ở mức trung bình hoặc thấp, tùy vào tình huống thực tế.
3.Quy Trình Xử Lý và Tái Sử Dụng
Để đảm bảo an toàn khi tái sử dụng, các dụng cụ y tế phải trải qua các bước sau:
Làm sạch: Loại bỏ máu, dịch cơ thể và chất bẩn trên dụng cụ bằng nước và chất tẩy rửa chuyên dụng.
Khử khuẩn: Dùng hóa chất hoặc nhiệt độ để tiêu diệt vi khuẩn, vi nấm trên bề mặt dụng cụ.
Tiệt Khuẩn: Sử dụng hơi nước áp suất cao (autoclave), khí EO (ethylene oxide) ,Plsama, Bức xạ…
Bảo quản: Sau khi khử Khuẩn- Tiệt khuẩn dụng cụ được bảo quản trong môi trường vô trùng để tránh nhiễm khuẩn lại.
Hình ảnh nhân viên khoa Kiểm soát nhiếm khuẩn kiểm tra dụng cụ trước khi đóng gói cho vào máy Tiệt khuẩn
4. Ưu Nhược Điểm của Dụng Cụ Y Tế Tái Sử Dụng
Tiêu chí |
Ưu điểm |
Nhược điểm |
Chi phí |
Giúp tiết kiệm chi phí vì có thể dùng lại nhiều lần. |
Tốn chi phí cho khử trùng và bảo trì. |
Môi trường |
Giảm rác thải y tế, bảo vệ môi trường. |
Nếu không xử lý đúng quy trình, có thể gây lây nhiễm. |
Hiệu quả |
Chất lượng tốt hơn so với dụng cụ dùng một lần. |
Một số dụng cụ có thể bị hao mòn sau nhiều lần sử dụng. |
5. Vai trò của khử khuẩn – tiệt khuẩn
Khử khuẩn và tiệt khuẩn là hai biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện bằng cách loại bỏ vi sinh vật gây bệnh từ môi trường, dụng cụ và thiết bị y tế.
Ngăn ngừa lây nhiễm chéo giữa bệnh nhân và nhân viên y tế
- Dụng cụ y tế như dao mổ, ống nội soi, kim tiêm có thể là nguồn trung gian truyền bệnh.
- Khử khuẩn và tiệt khuẩn giúp loại bỏ vi khuẩn, virus, nấm, ngăn chặn sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.
Đảm bảo an toàn trong phẫu thuật và thủ thuật y tế
- Trong các ca phẫu thuật, nếu dụng cụ không được tiệt khuẩn đúng cách, vi khuẩn có thể xâm nhập vào vết mổ, gây nhiễm trùng nghiêm trọng.
- Tiệt khuẩn dụng cụ phẫu thuật là yêu cầu bắt buộc để giảm nguy cơ biến chứng hậu phẫu.
Giảm nguy cơ nhiễm khuẩn liên quan đến thiết bị y tế
- Các thiết bị như ống thông tiểu, máy thở, máy chạy thận nhân tạo có nguy cơ cao gây nhiễm khuẩn bệnh viện.
- Khử khuẩn đúng quy trình giúp đảm bảo thiết bị y tế sạch khuẩn, an toàn khi sử dụng.
Hạn chế sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc
- Vi khuẩn kháng kháng sinh là một vấn đề lớn trong nhiễm khuẩn bệnh viện.
- Tiệt khuẩn hiệu quả giúp tiêu diệt vi khuẩn, hạn chế nguy cơ hình thành chủng kháng thuốc.
Nâng cao chất lượng chăm sóc y tế
- Kiểm soát nhiễm khuẩn tốt giúp giảm số ca nhiễm trùng bệnh viện, giảm thời gian nằm viện và chi phí điều trị.
- Giúp bệnh viện hoạt động hiệu quả hơn, nâng cao uy tín và chất lượng dịch vụ y tế.
6. Kết luận
Để phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện ,đảm bảo an toàn, chất lượng Khám chữa bệnh luôn phải đảm bảo chất lượng của dụng cụ y tế tái sử dụng. Đây là yêu cầu chuyên môn bắt buộc được khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn Bệnh viện thực hiện, quản lý và giám sát với đầy đủ các bước khử khuẩn tiệt khuẩn và các test kiểm tra, các biện pháp kiểm soát chất lượng quá trình xử lý dụng cụ y tế theo đúng quy trình, quy định của Bộ Y Tế.